ΔΕΛΦΟΙ

Οι Δελφοί, με πληθυσμό 1500 κατοίκους, είναι ένα από τα ωραιότερα και επιβλητικότερα τοπία της Ελλάδας. Ο ομφαλός της Γης, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση.

Κατοικήθηκε ήδη από την προϊστορική περίοδο, αποκτώντας στη συνέχεια - και ιδιαίτερα στους κλασικούς χρόνους - τεράστια ιστορική σημασία αφού συνδέθηκε, ως γνωστόν, με τα σπουδαιότερα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας.

Ο Απόλλωνας θεός της κάθαρσης και του αληθινού χρησμού κυριάρχησε στις παλαιότερες λατρείες του τόπου.

Το περιβόητο Μαντείο στο οποίο ο μαντικός λόγος του θεού δινόταν από το στόμα της Πυθίας, διευθυνόταν από το λεγόμενο ιερατείο, δηλαδή από ιερείς με βαθιά μυσταγωγική μόρφωση.

Επιπλέον, οι Δελφοί με το γνωστό θεσμό των Αμφικτιονιών έδωσαν το σύνθημα για φιλία, αδελφότητα και ειρηνική συνύπαρξη των λαών, ως θεμελιώδη επιδίωξη της Δελφικής Ιδέας. Μια εξαιρετικά εντυπωσιακή απόδειξη του διεθνούς κύρους του ιερού του θεού του Φωτός ήταν το πλήθος των αφιερωμάτων από ηγεμόνες, πόλεις και πλούσιους ιδιώτες, τόσο σε ποιότητα όσο και σε καλλιτεχνική αξία, από τα οποία - δυστυχώς - διασώθηκαν ελάχιστα.

Αξιόλογα μνημεία για τον επισκέπτη

Σήμερα ο επισκέπτης στους Δελφούς μπορεί να θαυμάσει πλείστα ενδιαφέροντα πολιτιστικά και αρχιτεκτονικά μνημεία όπως, στα βορειοδυτικά, ένα από τα καλύτερα διατηρημένα Στάδια της αρχαιότητας, των ρωμαϊκών χρόνων (στον ίδιο χώρο προϋπήρχε Στάδιο ήδη από το 2ο μισό του 5ου αι. π.Χ.) όπου ετελούντο τα Πύθια, αγώνες με πανελλήνια σημασία, κάθε τέσσερα χρόνια.

Νοτιανατολικά ο ιερός τόπος (το τέμενος), ο οποίος, περιβάλλεται από τοίχο, περιέχει εκτός των άλλων, κυρίως το Ναό του Απόλλωνα, δωρικού ρυθμού (4ος αι. π.Χ.), το θέατρο το οποίο ήταν χωρητικότητας 5000 θεατών, όπου το 1927 και 1930 ο Άγγελος και η Εύα Σικελιανού οργάνωσαν για πρώτη φορά από την αρχαιότητα παραστάσεις αρχαίου δράματος, καθώς και μια μεγάλη ομάδα θησαυρών, μικρών οικοδομημάτων με μορφή ναΐσκου που τα είχαν αφιερώσει διάφορες πόλεις στο Ιερό και μετά τους φύλαγαν τα πολύτιμα αναθήματα. Μία ιδέα αυτών των κτιρίων μπορεί να πάρει ο επισκέπτης από το αναστηλωμένο Θησαυρό των Αθηναίων.

Σημαντικότερος όλων φαίνεται ότι υπήρξε ο Θησαυρός των Σιφνιών, ιδιαίτερα για το γλυπτό του διάκοσμο, ο οποίος εκτίθεται στο Δελφικό μουσείο (από τα πιο πλούσια του κόσμου) μαζί με το υπέροχο και μοναδικό χάλκινο άγαλμα του Ηνίοχου, τη Σφίγγα των Ναξίων, τους δύο Κούρους, τα χρυσελεφάντινα της ανασκαφής του 1939 και δεκάδες άλλα ευρήματα.

Ανατολικότερα, εκεί που συναντούνται οι δύο βράχοι των Φαιδριάδων βρίσκεται η πασίγνωστη Κασταλία Πηγή, ενώ κάτω από τον αμαξωτό δρόμο το Γυμνάσιο και λίγο χαμηλότερα το τέμενος της Προναίας Αθηνάς, μέσα στο οποίο ένα κυκλικό οικοδόμημα δωρικού ρυθμού, η θόλος, είναι πραγματικό αριστούργημα.

Η νέα πόλη των Δελφών μεταφέρθηκε ένα χιλιόμετρο πιο δυτικά, μετά τις ανασκαφές του 1892. Εδώ υπάρχει το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, που έχει ως κύριο στόχο την αναβίωση των Δελφών ως ευρωπαϊκού και παγκοσμίου πνευματικού κέντρου, με δραστηριότητες διεθνούς κλίμακας, το σπίτι του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού, το οποίο έχει μετατραπεί σε Μουσείο Δελφικών Εορτών, το παράρτημα της Σχολής των Καλών Τεχνών και πλήθος καταστημάτων και εργαστηρίων ειδών λαϊκής τέχνης.

Βορειοδυτικά του Χρισσού, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων, βρίσκεται το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία. Η πρόσβαση στο μοναστήρι γίνεται και από τους Δελφούς, μέσω του ίδιου - ασφαλτοστρωμένου - δρόμου. Χτισμένο σε μια μαγευτική τοποθεσία, σε υψόμετρο 400μ., "εποπτεύει" όλη την έκταση του τεράστιου ελαιώνα της Άμφισσας, τον Κορινθιακό κόλπο, το Γαλαξίδι και αντίκρυ τα βουνά της Πελοποννήσου. Το μοναστήρι έγινε ευρύτερα γνωστό γιατί στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 υπήρξε το ορμητήριο και το καταφύγιο των αγωνιστών της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, έως τον Αύγουστο του 1825, οπότε οι Τούρκοι το κατέστρεψαν και ξεθεμελίωσαν τον παλαιό Ναό, ο οποίος αναγέρθηκε στην ίδια θέση το 1834.

Το μοναστήρι πυρπολήθηκε και από τους Ιταλούς τον Φεβρουάριο του 1943. Ανοικοδομήθηκε σταδιακά από το 1961 και ύστερα. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που μετατράπηκε από αντρικό σε γυναικείο, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικότατες εργασίες συντήρησης και ανάδειξης των παλαιοτέρων δομών του μοναστηριού. Ο επισκέπτης σήμερα μπορεί να θαυμάσει κυρίως το ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο του με παραστάσεις από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, έργο σπουδαίου καλλιτέχνη από την Ήπειρο, αλλά και την πολύτιμη βιβλιοθήκη του, με χειρόγραφα έγγραφα και επιστολές από την περίοδο της επανάστασης.